Chỉ dẫn hương vị trà
Một “từ điển” các tính từ mô tả hương vị sau đây sẽ giúp bạn vượt qua sự chung chung và nắm bắt tốt nhất các hương vị cụ thể từng loại trà, làm phong phú thêm thế giới trà của bạn.
Nên nhớ rằng không có mùi vị độc lập hay biên giới nghiêm ngặt nào giữa các từ này, mùi vị luôn tồn tại phức hợp và đôi khi các từ mô tả chồng lấp lên nhau.
Khi nếm thử, chúng ta đánh giá 3 khía cạnh của trà: mùi hương, vị và dịch trà.
Mùi hương
Là các phẩm chất của trà được cảm nhận bằng mũi. Bạn có thể thưởng thức hương trà ở cả nước trà và sợi trà vừa pha trong ấm. Tôi thường thích thưởng thức mùi hương trong ấm trà khi vừa rót ra hết.
Mùi thân thảo: mùi cốm, mùi cỏ cắt, mùi rau luộc, mùi lá khô
Mùi biển: mùi tanh, mùi rong biển, mùi i-ốt
Mùi hoa
Mùi trái cây
Mùi gia vị: mùi quế, cam thảo…
Mùi bơ sữa
Mùi ngọt: vani, mật ong, phấn hoa
Mùi đậm: sô cô la, caramel, mứt
Mùi bụi rậm: mùi mùn, lá ẩm, rêu…
Mùi đất: nấm mốc, đất ẩm, bụi, đá
Mùi gỗ
Mùi da: thuộc da, mồ hôi…
Mùi cháy: cà phê rang, bánh mì nướng
Mùi khói
Mùi kim loại
Vị
Có 5 vị cơ bản
Ngọt (đầu lưỡi)
Mặn (giữa)
Chua (2 bên)
Đắng (cuối lưỡi)
Umami: mùi thịt
Nước trà
Đây là một trong những đặc tính tinh tế nhất, thường bị những người bình thường bỏ qua, nhưng đây là tiêu chí đánh giá rõ ràng giữa trà “ngon” và “dở”
Chát: vị chát do tanin, đôi khi kèm vị khô
Đầy: mô tả nước trà có kết cấu tốt với đồ dầy nhất định, đôi khi gọi là “đầy khối”
Xuôi: mô tả nước trà mềm, ít chát, dễ chịu
Bám miệng: một cảm giác “viên mãn” trong miệng, hương vị đọng tròn trong khoang miệng
Dẻo: mô tả kết cấu nước có độ kết dính (sánh)
Phấn: mô tả vị chát nhẹ với cảm giác như có một lớp bột mịn trong miệng
Gắt: cảm giác se mạnh trong miệng, thường là do chất lượng trà kém hoặc ngâm quá lâu
Đằm: mô tả vị trà ngon, rất dầy nước.
Tròn: hương vị trà lấp đầy khoang miện, gần như tính bám miệng
Mượt: mô tả nước trà hơi dai, hơi “nhờn”, mượt như lụa
Mịn: nước trà có chút chát nhẹ và không khó chịu
Cứng: chủ yếu nói về tanin, bám đầy khoang miệng
Dịu: mô tả nước trà dịu hơn, không gằn
Dầy: mô tả nước trà nhờn giống dầu hoặc kem
Nhờn: nước trà tròn trong miệng và hơi béo
Nhung: nước hơi dầy, giống như nhung
Lỏng: mô tả nước trà không có vị chát, không kết dính
Các mô tả khác trong nếm thử trà
Đầy: mô tả nước trà vừa đầy, tròn, hương vị bám miệng
Giàu hương: mô tả trà phong phú nhiều hương vị
Mỏng hương: môt tả mùi hương ban đầu rất dễ bay và giảm nhanh
Cân bằng: đặt được sự mượt mà trong mùi vị và kết cấu nước trà tốt.
Trội hương: mô tả một số mùi vị quá mạnh trong nước trà
Hậu vị dài/ngắn: mùi vị lưu lại lâu/mau trong khoang miệng sau khi nếm thử